انتزاع نمادین در زیبایی‌شناسی هنر بلوچستان، نمونۀ ‌موردی: سوزن‌دوزی بلوچ

نویسندگان

شهره جوادی استادیار، دانشکدۀ هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران.

گلناز کشاورز دکتری پژوهش هنر، پژوهشکده نظر، تهران، ایران.

چکیده مقاله:

بیان مسئله: قوم بلوچ را می‌توان یکی از اقوام اصیل ایرانی دانست که ادامه‌دهندۀ زندگی دام‌پروری و عشایری در ایران بوده‌اند. هنرهای گوناگونی در میان این قوم رایج است که مهم‌ترین آنها را می‌توان هنر سوزن‌دوزی دانست. این هنر با نقوش هندسی و به‌شدت انتزاعی‌اش نمایشگر پیشینۀ زندگی عشایری قوم بلوچ و همانند دیگر هنرهای عشایر ایران از بعد هندسی بسیار بالایی برخوردار است. همچنین می‌توان به شباهت نقوش هندسی این هنر و هنرهای دوران نوسنگی نیز اشاره کرد. نقوش هنر سوزن‌دوزی بلوچ در انواع انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی و حاشیه قابل دسته‌بندی هستند.سؤال پژوهش: کدام یک از ویژگی‌های زیبایی‌شناسانۀ سوزن‌دوزی بلوچ را می‌توان به‌عنوان تأثیرگذارترین شاخص هویتی آن در نظر گرفت؟هدف: شناخت عناصر زیبایی‌شناسانۀ سوزن‌دوزی بلوچ به‌عنوان مهم‌ترین هنر بومی منطقۀ بلوچستان و ستخراج مهم‌ترین مؤلفه‌های آن هدف این پژوهش است.روش تحقیق: روش انجام پژوهش، کیفی و با استفاده از منطق استدلالی است. اطلاعات کتابخانه‌ای و مشاهده در جمع‌آوری داده‌های این پژوهش مورد توجه و همچنین مشاهدات عینی نگارنده و اطلاعات میدانی در دستیابی به استنتاجات پژوهش مؤثر بوده است.نتیجه‌گیری: مهم‌ترین وجه اشتراک این نقوش هندسی‌بودن و در ضمن انتزاع بیش از حد آنهاست. زیبایی‌شناسی این هنر بومی را می‌توان در قالب خط (راست و با زاویه)، شکل (بر پایۀ شکل مثلث)، بافت (متراکم و پرکار)، ریتم (متناوب) و رنگ (با تسلط رنگ قرمز و ترکیب رنگ‌های نیرومند و قوی) بررسی کرد. انتزاع نمادین را می‌توان به‌عنوان مهم‌ترین وجه زیبایی‌شناسانه هنر سوزن‌دوزی بلوچ مورد توجه قرار داد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

ثبت نام

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کتابشناسی بلوچ و بلوچستان

متن کامل

نقش‌مایه‌های به‌کاررفته در هنر سیستان و بلوچستان

Sistan and Balouchestan is located in the southeast of Iran and consists of two regions; Sistan and Balouchestan. The ornamentas and decorations in these regions have various shapes and features, the most significant of them are the potteries discovered in the ancient hills, carpets, needleworks and other splendid accessories and ornaments. Various factors have led to the formation of color and...

متن کامل

مطالعۀ تطبیقی نقش‌مایه‌های نمادین تکرارشونده در دست بافته‌ها (مطالعۀ موردی خراسان جنوبی با سیستان و بلوچستان)

استان خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان در شرق و جنوب شرقی ایران قرار دارند. تزیینات در این دو منطقه، شکل‌های بسیار متنوعی دارد. بارزترین آن‌ها را می‌توان از نقش‌مایه‌های به‌کار رفته در دست‌بافته‌ها مشاهده کرد. عوامل مختلف طبیعی، فرهنگی و تاریخی باعث شکل‌گیری رنگ و فرم در تزیینات این دو منطقه شده است. هنرمندان این دو منطقه در تزیینات آثار خود خصوصیات و کیفیت‌های بصری را رعایت کرده‌اند. تلاش نگار...

متن کامل

تحلیلی نقشمایه های نمادین و اساطیری در هنر کلماکره لرستان

گنجینهکلماکره بهطوراتفاقیدرسال 1368 ه.ش توسطیکشکارچیمحلیدر غار کلماکره واقعدر 20 کیلومتریشمالغربشهرستانپلدختردراستان لرستان کشف شد. اشیاء این گنجینهشاملانواع ظروف،ریتونها،مجسمههایانسانیوحیوانی،صورتکها،پلاکها،زیورآلاتو...از جنس نقره و طلا استکه متعلق به دوران ایلام نو (هزاره اول ق.م) هستند.در پژوهشی که منجر به شناسایی و مستندسازی اشیای گنجینه غار کلماکره لرستان در موزههای داخل و خارج از ایر...

متن کامل